Vietnam’ın başkenti Hanoi’de, ziyaretçilerin efsanevi şovlardan biri olan eski su kuklası sanatını izleyebileceği en ilginç ve sıra dışı cazibe merkezlerinden biri Thang Long Belediye Tiyatrosudur.
Vietnam’da “Múa rối nước” olarak bilinen ve “kuklaların suda dans etmesini sağlamak” anlamına gelen su kuklası, tarih, folklor ve gizemle dolu bir Vietnam geleneğidir. Bu sıra dışı sanatı izlemek için ana tiyatroya akın eden ziyaretçiler, küçük figürlerin gizli kuklacılar tarafından nasıl bu kadar sorunsuz bir şekilde ustalıkla oynatıldığını bilemezler.
Kuklaların su üzerinde kaymalarını, mükemmel bir şekilde senkronize olmalarını ve hatta bazen birbirlerinin arasından geçmelerini izlerken yetenekli sanatçıların sihirlerini pagoda arka planının arkasında, elleri bulanık, çamurlu suların altında nasıl çalıştığını anlamak imkansız.
Davullar çalmaya ve ziller çarpışmaya başlarken, ejderhalar ağızlarında ateş kıvılcımları ile suda dans etmeye başlarlar. Küçük bir kukla adam, sisli bir nehirde bir boğaya biner, periler ve hayvanlarla senkronize olarak dans eder. Arka planda yer alan güzel bir Asya tapınağının önünde, grubun üyeleri Vietnamca şarkılar söyler, tezahürat yapar.
Bu sanatın tarihi, Vietnam’ın kuzeyindeki Kızıl Nehir Deltası’nda 11. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Pirinç çiftçileri, zorlu hasat mevsimi bittiğinde kuklalarını yapıp, ailelerini ve yerel insanları eğlendirmek için şovlar yapmaya başlarlar. Ayrıca şovların, kötü ruhların mahsullerine zarar verebilecek herhangi bir kötülükten uzak tuttuğuna inanıyorlardı.
Çiftçiler, pirinç tarlalarının üzerine pagodalar inşa ettiler ve orada yaratıcılıklarını ve iyi uygulanmış kuklacılık becerilerini göstermek için festival şovları düzenlediler.
Kızıl Nehir Deltası’ndaki pirinç tarlalarında yükselen su seviyesi sayesinde, çiftçilerin geleneksel kuklalarını bel hizasına gelen suda oynatmaya başladıkları düşünülmektedir. Böylece, kuklacıları gizleyen, akustiğe yardımcı olan ve gösteriye mistik bir ışıltı veren sudan oluşmuş bir sahne doğmuştur.
İlk zamanlardan itibaren çiftçiler bu sanatı çok ciddiye aldılar ve kuklaları nasıl kontrol edeceklerinin sırrını sıkı bir şekilde aileleri içinde korudular. Kızların köyün dışından evlenip, sihirli formüllerini ortaya çıkaracağı korkusuyla sanatlarını sadece erkeklere öğrettiler. Şimdi bile, kuklacılar performanslarını gerçekleştirmeden önce üç yıl eğitim görmekte ve yöntemleri ise hala aile sırrı olarak kalmaktadır.
Bugün modern Vietnam, teknoloji ile dolu, büyük değişiklikler ve hızlı hareket eden yaşam tarzı ile çok hızlı gelişen bir ülke haline geldi. Ancak tarımın sembolü hiçbir zaman ortadan kalkmadı ve su kuklası, kültürel bir sembol ve geleneksel eğlence olmaya devam ediyor. Bu yüzden Vietnamlıların gurur duyduğu bir şey olarak görülebilir.
Geçtiğimiz 1000 yıl boyunca, geleneksel su kuklası sanatı gelişti. Günümüzde gösterilere her zaman bambu flütler, klaksonlar, davullar, ahşap ziller ve gitarlarla yaptıkları hoş müziklerle bir Vietnam orkestrası eşlik ediyor.
Genellikle, daha fazla gizem yaratmak için havai fişekler, renkli ışıklar ve hatta suyun üzerinde kuru buz bile kullanılmaktadır.
Ancak süslü aydınlatma ve pirotekniklerin eklenmesi, pirinç tarlalarındaki orijinal gösteriye bir değişiklik katsa da, gelenekler devam etmektedir. Anlatılan hikayeler ülkenin folkloruna ve efsanelerine, hatta o günlerdeki tipik kırsal hayata dayanmaktadır. Balıkçılık, festivaller ve pirinç hasadı var. Vietnam’da nesillerden nesillere geçen masallar var: bir mandaya binen çocuk, ateş püskürten ejderhalar ve Kral Le’nin kılıcının efsanesi. Gösteriyi açan klasik bir soytarı karakteri olan Chu Teu’yu (Teu Amca), kurbağa, balık, kaplumbağa ve perileri göreceksiniz.
Tabii ki gösteri tamamen Vietnamca, yani Batılı izleyiciler genellikle hikayeleri tam olarak takip edemezler. Ama kuklaların güzelliği, ustaların gizemi ve uzun ömürlü, gururlu bir geleneği kutlama hissi, ihtiyacınız olan tüm eğlencedir.
Bu sanatın cazibesi, tüm bunları başlatan aileler için bir geçim kaynağı oluşturdu, bazı Kuzey Vietnam köyleri gösteriler için su kuklaları üretip satmaktadır.
Thang Long Su Kuklası Tiyatrosu 1969 yılında açıldı ve o zamandan beri en ünlü kuruluş oldu. Ancak daha küçük mekanlarda da gösteriler mevcuttur ve bazıları kırsal köylerde hala oynanmaktadır.
Thang Long Su Kuklası Tiyatrosu, meşhur Hoan Kiem Gölü’nün yakınındadır. Hanoi’nin ana istasyonuna on dakikalık bir taksi yolculuğu veya 25 dakikalık yürüme mesafesindedir. Gösteriler yılın her günü, günde birkaç kez 15: 30’dan itibaren ve Pazar günleri 9.30’dan itibaren oynamaktadır.
Online rezervasyon yapmak mümkündür. Genellikle arka koltuklar boş olsa da, kapı önünde satılan son dakika biletleri ile gösteriyi izleyebilirsiniz. Kuklalar oldukça küçük olduğu için erken rezervasyon yapmak ve ön tarafa oturmak için biraz ilave ödeme yapmak, size en iyi deneyimi yaşatacaktır. Dikkat edin, ön sıralar sinir bozucu ejderhalar tarafından ıslatılabilir.
Mükemmel bir gün geçirmek için güzel Hoan Kiem Gölü’ne bakan tiyatronun kafesinde oturup kendinize bir Vietnam kahvesi alın ve size harika su kuklası gösterisinin eşsiz manzarasını sunan ve yüzyıllarca süren kırsal aile geleneklerini düşünün.
FABE TRAVEL