Ok, gergin bir şekilde gerilmiş yaydan çıkarak gökyüzünde kaybolduktan sonra 145 metre uzakta hedefte yeniden beliriverir. Şaşırtıcı bir şekilde, çoğu Butanlı birbiri ardı sıra uçuşan ve ciddi ölümcül olabilecek okların vızıldamalarından etkilenmiyor gibi gelişigüzel bir şekilde hedefin yakınında durmaya devam eder. Ok, hedefe isabet ederse, okçunun takım arkadaşları tezahürat yapar. Ok, uzun süre havada uçarsa rakip takım hedefin önüne atlar ve başarısız okçu ile dalga geçer. Her iki şekilde de, iki takım da her atışı eşit bir coşku ve bazen de bir yudum içkiyle karşılar – Bir rakibin dediği gibi “Güven kazanmak için”.
Okçuluk ya da Butan’ın resmi dili Dzongkha’da dendiği gibi “Da”, 1971’de Butan’ın ulusal sporu oldu. Aynı yıl bu küçük Budist krallığı Birleşmiş Milletler üyesi oldu. Hindistan ve Çin arasında yer alan bu küçük ülke için, okçuluk sporu Butan kültürünün dokusuna derinden işlemiştir. Bununla birlikte kökeni, bugünkü uygulamada yaygın olan neşeden çok uzaktır. Okçuluk, özellikle avcılık maksadıyla ve işgalci Tibet ve İngilizlere karşı 1864-65 yıllarında önemli bir savaş aracı olarak kullanılmaya başladı. Yaylar ve oklar daha sonra savaş ve avcılıkta güçlü alternatifleri nedeniyle kullanılamaz hale geldikçe, okçuluk önce kralların avlularında ve en sonunda köylülerin oynadığı bir sosyalleşme oyununa dönüştü.
Günümüzde kraliyet ailesi ve yerli halk, benzer şekilde okçuluk festivallerinde ve turnuvalarında yarışmaktadır. Yangphel Okçuluk, bu tür etkinliklerin en büyüğü olan Yangphel Açık Okçuluk Turnuvası’na ev sahipliği yapmaktadır. Ağustos ayının başında, muson mevsiminde başkent Thimphu’da yapılan turlar, 260 katılımcı ekip ile özellikle nüfusu 700.000’in biraz üzerindeki bu küçücük ülke için üç aylık destansı boyuttadır…
Yangphel Başkanı ve Butan Okçuluk Federasyonu Başkanı Dasho Ugyen Rinzin, turnuvayı 1997’de ilk kez başlattı. Kurallar, ülke çapında uygulanan yönergeleri izlemektedir. Takımlar sırayla her yöne iki ok atar. Hedefi ilk tutturan oyuncu 25 puan alır. Ancak, Yangphel’i eşsiz yapan oyunun hızıdır. Normalde, sadece bir oyunun tamamlanması günler alır. Karmaşık puanlama sistemi, sık sık şarkı ve sosyal şenliklerin araya girmesi çoğunlukla olağan şeylerdir ve oyunun akışının bir salyangoz hızında hareket etmesine neden olur. Daha fazla okçunun, özellikle de tam zamanlı işlerde çalışanların rekabet etmesine izin vermek için Yangphel, tüm oyunların gün içinde bittiği tempolu bir oyun stili yapılandırdı.
Oyuncular kendi takımlarını seçerler – en iyi seribaşı okçular aynı takımda yarışamazlar (bu haksızlık olur). 45 raundda 22 direkt isabet atarsa bir oyuncuya seribaşı ünvanı verilir. Bu seribaşı oyuncular genellikle aşağıdaki usta oyuncuların hayranlarıdır.
Kraliyet Ekselansları Prens Jigyel Ugyen Wangchuck liderliğindeki ekip 2008’de birlikte yarışmaya başladı. İlk turnuvalarını kaybettiler ancak 2009 ve 2013’te kazanmak için geri döndüler. Prens Wangchuck, Butan’daki çoğu erkeğin yaptığı gibi, genç yaşta yaylarla ve oklarla oynamaya başladı. Geleneksel yaylar ve oklar bambudan yapılsa da birçok modern okçu bileşik yaylar kullanır. Bununla birlikte, bileşik yaylar Butan için hala yeni.
Bugün, Bhutan Olimpiyat Komitesi (BOC) gibi turnuva organizatörleri, okçuları uluslararası turnuvalara katılabilmeleri için bileşik yaylar kullanmaya teşvik ediyor. Daha önceki turnuvalarda yasaklanmış olan modern aksesuarlar artık özellikle tavsiye ediliyor.
BOC aynı zamanda yeni nesil okçuları eğitmek için sınıflar açan Bhutan Okçuluk Federasyonu’nu da destekliyor. Prens Wangchuck, organizatörlerin uluslararası standartlarda okçular geliştirmek için çabalarını ve Butanlı okçuların üst düzey becerilerini ilk elden biliyor olsa da Butan’ın Olimpiyatlar gibi büyük okçuluk turnuvalarında madalya almasını öngörmüyor. Bunun yerine, okçuluğun sosyal unsurlarının kendisi ve Butanlılar için özel kıldığını iddia ediyor. Kaygısız şakalaşmalarla örneklendirilen, takım arkadaşlarıyla sıkı sosyal bağlar kurulan bir oyunculuk şeklidir.
Geleneksel Bhutan kıyafetleri giymiş gülen okçular arasındaki neşeli laf atışmalar, sohbetler, alışverişler Butanlıların spora olan yaklaşımlarının dostluk ve güzel tezahüratlarla olduğunun çarpıcı göstergesidir.
FABE TRAVEL